17 Aralık 2010

Kahraman Kadın Olmak... Bölüm 1 - Kadın Hakları

Sevgili Atatürk sayesinde kadın hakları, biz Türk kadınlarına neredeyse hazır sunulmuş.

Avrupa'da ve Amerika'da olduğu gibi bu haklarımızı kendi dişimiz tırnağımızla, kendi çabamızla edinseydik, kıymeti daha mı büyük olurdu acaba ve bu hakkı koruyup yaşamak da daha mı değerli olurdu...


Bu dizide kendi ülkemizden de, başka ülkelerden de benzer konularda güçlükler yaşayıp bunları aşmaya çabalamış tüm kadınlara saygıyla sevgi göndermek istedim.

Herbir kahraman kadının o müthiş enerjisinin bu çağda herbirimize dokunmasını diliyorum. Sonuçta ailelerin, toplumların ve nihayet Dünyanın kültürünün en temel yapıtaşlarından sorumlu olan annelerin ve tüm kadınların bu dokunuşlara ve şans dileklerine ihtiyacı var, biliyorum...


CLARA ZETKIN
Fransız şair Louis Aragon, “Basel Çanları” romanında Clara Zetkin'in toplum karşısına çıkışını bu cümlelerle anlatır:

“Konuşuyor… Tek başına bir kadın gibi değil, büyük bir Gerçeği bulmuş bir kadın olarak konuşuyor... Tüm kadınların yüreginde olanları ifade etmek için ve kendini başkaları için feda eden bir kadın olarak konuşuyor. Düşünceleri baskı altında tutulan kadın sınıfının ortasında, baskıya rağmen bilinci gelişmiş ve üstün bir kadın olarak konuşuyor. Binlerce ve milyonlarca kadın onunla aynı şeyi söyledikleri için, Clara ne söylüyorsa doğru. O yarınların kadını ya da ifade etme yürekliliğini gösterirsek: O bu çağın kadını.".


Clara Zetkin (5 Temmuz 1857 – 20 Haziran 1933), 8 MART - DÜNYA KADINLAR GÜNÜ’nü öneren ve bunun kabul edilmesini sağlayan Alman kadındır.

Clara Zetkin, yaşamı boyunca tüm insanlığın özgürlüğü için kadının özgürlüğünün gerekli olduğunu düşünmüş ve bu idea uğruna kadın haklarını savunmuştur. Anne, ev kadını ve çocuklar için pedagojik çalışmalar yapmış ve bu konuda “Eşitlik” isimli dergiyi yayımlamaya başlamıştır. Bu projelerinde hedefi, kendi deyimiyle “Gerçek insanlığın temel ilkeleri”ni anne ve babalara öğretmektir.

1907’de Uluslararası Sosyalist Kadınlar İlk Toplantısında, bu çalışmalarından dolayı, uluslararası sekreterliğe Clara seçilir ve yayımladığı “Eşitlik” dergisi uluslararası yayın organı olarak belirlenir. Özellikle “Eşitlik” dergisi aracılığıyla, yaklaşan birinci dünya savaşını durdurmak için birçok yazılar yazmış, savaşı önlemek için toplumu bilinçlendirici eylemlerde bulunmuştur. Bu dönemlerde New York’ta onbinlerce kadın, günde 12 saatlik çalışma saatlerine, düşük ücrete karşı, kadının oy hakkı için ve çalışan kadının doğum izni için yürüyüşler yapmaktadır.

1910’da Clara Zetkin, Kopenhag’da Uluslararası Sosyalist Kadınlar ikinci toplantısında 8 Mart gününü Kadın Hakları ve Dünya Barışı Günü olarak önerdi ve bu öneri kabul edildi.

Bu gün seçilirken,  8 Mart 1857'de New York'ta bir tekstil fabrikasında işçi hakları için yapılan ve trajedi ile sonuçlanan tarihten etkilenilmiştir. İlk 1910'da Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında kabul gören 8 Mart Kadın Hakları ve Dünya Barışı Günü, 1977'de ise Birleşmiş Milletler tarafından da kabul edilmiştir. Türkiye'de ilk defa 1921 yılında kutlanmaya başlamıştır.

19 Mart 1911’de ilk kez Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre’de kutlanan Dünya Kadınlar Günü’nde erkekler ve kadınlar birlikte kutlamalar yaptı. Bu kutlamalarda kadınların oy verme, seçme ve seçilme, meslek edinme, mesleki eğitim görme hakları istendi. Kullandıkları slogan ise “Ekmek ve Gül” idi. Ekmek yaşama güvencesini, karın tokluğunu ve gül ise sevgi, hoşgörü ve anlayış içeren yaşamı simgeliyordu.

Rusya, Avusturya, Macaristan, Almanya, Hollanda, ABD, İsviçre ve başka ülkeler, 1914 yılından itibaren Dünya Kadınlar Günü’nü 8 Mart gününde kutlamaya karar vermişlerdir.

Clara ölümünden bir yıl önce, 75 yaşındayken hala Berlin’deki Alman parlamentosunun kürsüsünden savaşa karşı hararetli bir konuşma yapmıştır.

1948 yılında Birleşmiş Milletler’in kabul ettiği “İnsan Hakları Genel Deklarasyonu”na göre kadınların Ekonomik, Sosyal, Politik ve tüm diğer insani haklarının erkeklerle eşit olduğunu ortaya koymuştur. Bu Deklarasyon’un özellikle ilk iki maddesini sadece kadınların değil tüm insanlığın bilmesi gerekir.

Madde 1- Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

Madde 2- Herkes ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu Bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. Ayrıca ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı yurttaş olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslar arası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.




CLARA BRETT MARTIN

Clara Brett Martin (25 Ocak 1874 – 30 Ekim 1923), Kanada’nın Toronto şehrinde doğmuştur. Kanada’da ilk kadın avukat olmayı başararak, birçok ülkede de kadınlara bu yolu açmıştır.
1891 yılıında Kanada Hukuk Topluluğuna, kendisini hukuk öğrencisi adayı olarak kabul etmelerini ve sınavlara alınmasını rica etti. Hukuk cemiyetinde bu konu uzun tartışmalara yol açtı, ancak yine de, pratik hukuk eğitimine sadece erkeklerin uygun olduğu gerekçesi ile Clara’nın ricası kabul edilmedi.
Clara amacından vazgeçmeden kadınlara bu yolu açmak için doğrudan devletle görüşmeye başladı. Sonunda Hukuk Topluluğu’na, kadın veya erkek fark etmeden tüm insanların alınabileceğine dair anayasada kanun çıkarılmasını sağladı. Böylece Clara aslında diğer birçok dalda da kadınların eğitim alması için yolu açmış oldu.



SÜREYYA AĞAOĞLU
Süreyya Ağaoğlu (1903 – 29 Aralık 1989), Azerbeycan’da doğmuş bir Türktür. Türkiye’nin ilk kadın avukatıdır, kadın hakları savunucularındandır ve yazardır.

Lise yıllarında sınıfta cumhuriyet rejiminden söz ettiğinde, arkadaşlarının kendisi ile alay ettiği Süreyya Ağaoğlu, avukat olmayı hedeflemiştir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydını yaptırmak istediğinde ise engellerle karşılaşır. Süreyya Hanım, dönemin kadınlarının henüz çarşafla dolaştığı bir zamanda, başını bile kapatmadan Üniversite ile görüşmeye gitmiştir. Yetkililere, Hukuk Fakültesine girmek istediğini söylediğinde, odanın içinde gülüşmeler olur ve isteği reddedilir. Ancak Süreyya Ağaoğlu direnir ve kendisi gibi avukat olmak isteyen 3 bayan arkadaşını daha götürünce, Üniversite bayan öğrencileri de Fakülteye alma kararı alır. O zamanlar, Üniversitede erkek ve bayan öğrencilerin bir arada eğitim görmesi yasaktır. Bu nedenle aynı fakültede "bayan bölümü" sıfatlı özel sınıf açılır ve bu durum öğrenim açısından zaman zaman zor durumlara sebep olur. Sonunda İstanbul Hukuk Fakültesi’nden mezun olmayı başaran Süreyya Ağaoğlu, avukatlığının yanı sıra sıkı bir kadın hakları savunucusu olur ve bu konudaki cesur çalışmaları ile tanınır.

1949 yılında Milletlerarası Barolar Birliği Yönetim Kurulu İdari Heyeti'ne seçilir.

Süreyya Ağaoğlu’nun yaşamı, kadın haklarının ve özgürlüğünün önemini anlatmak ve avukat olarak kadını savunmak ile geçecektir. 29 Aralık 1989'da İstanbul’da katıldığı “Kadın Hakları ve Çağdaşlaşma” konulu panelden ayrılırken düşen Ağaoğlu, beyin kanaması geçirir. Onun adına 1989 yılında para da basılmıştır.

Ağaoğlu ayrıca Hür Fikirleri Yayma Derneği, Türk-Amerikan Üniversiteler Derneği ve Süreyya Ağaoğlu Çocuk Dostları Derneği'nin de kurucusudur. Süreyya Ağaoğlu’nun “Londra’da Gördüklerim” ve “Bir Hayat Şöyle Geçti” adlı kitaplarıyla, çeşitli hukuki makaleleri bulunuyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder